Τα σωματεία του Α.Ο. Ταταύλα και του Α.Σ. Πέρα αποτελούν δυνατά σημεία αναφοράς στην ελληνική επιτραπέζια αντισφαίριση εδώ και δεκαετίες. Από αυτά της ομογένειας είναι τα μεγαλύτερα στον συγκεκριμένο χώρο. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν φίλαθλοι, που μπορεί να μην ασχολούνται με το ολυμπιακό άθλημα, αλλά έχουν ακουστά τη δυναμική των δύο συλλόγων. Μέχρι και ότι κάποτε ενώθηκαν (δεκαετία ‘70) και μετατράπηκαν σε Α.Ο. Πέρα-Ταταύλα γνωρίζουν-μην έχετε καμία αμφιβολία. Έγιναν κάτι σαν τους Πρίφτη και Ζήκο, που ακόμα και οι ποδοσφαιρόφιλοι συγκρατούσαν από δημοσιεύματα των δύο αθλητικών εφημερίδων της εποχής ότι είναι τα τοπ ονόματα στο άθλημα και εξάπλωναν τη φήμη τους από γενιά σε γενιά…

Το γραφείο Τύπου της Ε.Φ.Ο.Επ.Α. είχε την τύχη, τη χαρά και την τιμή να βρεθεί την περασμένη εβδομάδα στην Κωνσταντινούπολη για τα εγκαίνια της νέας αίθουσας του Α.Σ. Πέρα της ομογένειας. Για τους προαναφερόμενους λόγους όμως, έκρινε σκόπιμο ν’ αναζητήσει και την έδρα του Α.Ο. Ταταύλα. Όπως μάθαμε πράγματα για τη δράση του Beyoğlu Spor Kulubu και πήραμε γεύση από τις εγκαταστάσεις του, έτσι θελήσαμε να βρούμε ιστορικά στοιχεία και για το Kurtulus Spor (για ν’ αναφέρουμε και τις ονομασίες των Τούρκων) και κυρίως να βρεθούμε στα γραφεία του. Άλλωστε, πέρα από το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, είναι κίνητρο το γεγονός ότι τα δύο ομογενειακά σωματεία απέκτησαν οντότητα και στην Ελλάδα, όπου βρήκαν τη συνέχειά τους. Μόνο οι 6 σερί τίτλοι του Α.Ο. Ταταύλα στην 1^η κατηγορία ανδρών (από το 1985 έως το 1990), και οι 18 του Πέρα, επίσης στην Α1 ανδρών, από τις δεκαετίες του ’80, του ’90, του ’00 και του ’10, αρκούν για ν’ αναδείξουν τα τεράστια μεγέθη. Είναι μεγάλη υπόθεση για την ελληνική επιτραπέζια αντισφαίριση να έχει τόσο δραστήρια επί σειρά ετών τα δύο σωματεία (που θυμίζουμε ότι έχουν κοινή έδρα τα τελευταία χρόνια το Βυζαντινό Αθλητικό Κέντρο). Ζούμε τη δυνατή παρουσία τους εδώ, έχουμε γλυκές αναμνήσεις από τα πρώτα χρόνια των τίτλων τους και αυτά μας ώθησαν ν’ ασχοληθούμε και με τις ρίζες τους επ’ ευκαιρία του συγκεκριμένου ταξιδιού.  

Με τη βοήθεια του αντιπροέδρου του Πέρα Κωνσταντινούπολης Ανδρέα Ρομπόπουλου βρεθήκαμε στην οδό Sefa Meydani 36, στην έδρα του Αθλητικού Συλλόγου Ταταούλων Κουρτουλούς και μιλήσαμε με τον πρόεδρο Ντίνο Μπελαλίδη. Δεν είχαμε σκοπό να κάνουμε αφιέρωμα. Θα ήταν αδύνατο άλλωστε, να συγκεντρώσουμε όλα τα απαραίτητα στοιχεία στον περιορισμένο χρόνο μας. Τη λειτουργία του σωματείου στην Πόλη θέλαμε να δούμε, τον ιστορικό του χώρο και να πάρουμε διάφορες πληροφορίες για την πολύχρονη πορεία του στα αθλητικά δρώμενα. Η προθυμία, η ευγένεια και η οικειότητα των ανθρώπων του συλλόγου περιόρισαν την αρχική μας αμηχανία και η σύντομη παραμονή στις εγκαταστάσεις εξελίχτηκε σε μία ακόμα πολύτιμη εμπειρία.

Ο ΠΑΛΙΟΤΕΡΟΣ ΕΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Τα Ταταύλα είναι ο παλιότερος εν ενεργεία αθλητικός σύλλογος στην Τουρκία. Ιδρύθηκε το 1896 και φέτος γιόρτασε τα 120 χρόνια ζωής, όπως επισήμανε με περηφάνια στα εγκαίνια του Πέρα και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Δημιουργήθηκε από τους Ταταυλιανούς Μενέλαο Καροτσέρη και Γιασουμή Σκέντρη με τη συγχώνευση των αθλητικών σωματείων Ηρακλής και Πρόοδος. Παλιά λεγόταν Αθλητικός Σύλλογος Ηρακλής Ταταούλων. Η έδρα του σωματείου ήταν από την αρχή η ίδια! Ο επισκέπτης καταλαβαίνει αμέσως την παλαιότητα, αλλά και το πόσο καλά διατηρείται η εγκατάσταση κι αισθάνεται δέος. Πρόκειται για νεοκλασικό κτήριο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο πρώτου βαθμού. Ο Ντίνος Μπελαλίδης είναι επικεφαλής της διοίκησης από το 1980. Έχει ζήσει δύσκολες εποχές, που ίσως ξεπερνούν και τα χρόνια της οικονομικής κρίσης κι έδειξε περήφανος, που μαζί με τους συνεργάτες του έχουν κρατήσει τα Ταταύλα. «Παρέλαβα μία εγκατάσταση, η οποία ήταν αχούρι. Βρώμικη και μέσα στα νερά. Δείτε τώρα τι έχουμε δημιουργήσει», μας τόνισε ο πρόεδρος κι άρχισε να μας ξεναγεί στους διάφορους χώρους.

Αρχικά βρεθήκαμε στον 1^ο όροφο, στο μουσείο. Μεγαλοπρεπής αίθουσα γεμάτη τρόπαια, φωτογραφίες, τιμητικές πλακέτες, αποκόμματα εφημερίδων, αντίκες, σήματα ομάδων και πολλά αναμνηστικά. Μας αποκάλυψαν ότι στον χώρο αυτό γίνονταν παλιά οι προπονήσεις του πινγκ πονγκ σε δύο τραπέζια. Στο ξεκίνημά του το σωματείο είχε στίβο. Το πότε απέκτησε τμήμα επιτραπέζιας αντισφαίρισης δεν έχει επιβεβαιωθεί. Επίσημα έγγραφα πάντως, φανέρωναν ότι δημιουργήθηκε πριν από το 1940, ενώ από την ενότητα της ιστορίας στην ιστοσελίδα του Α.Ο. Ταταύλα διαβάζουμε πως «μέχρι τα μέσα του 1900, στην Τουρκία, κατείχε αξιόλογη θέση ανάμεσα σε όλα τα σωματεία με τμήματα μπάσκετ, βόλεϊ, ποδοσφαίρου, τένις, πινγκ πονγκ, πάλης, ποδηλασίας, ενόργανης γυμναστικής κ.λ.π.».

Δυστυχώς, χρόνια τώρα ο Α.Σ. Ταταούλων έπαψε να καλλιεργεί το άθλημα, πάντως εξακολουθεί να έχει τραπέζια πινγκ πονγκ και να τα χρησιμοποιεί για ψυχαγωγία στην εγκατάστασή του. Κορυφαίες διακρίσεις δεν βρίσκουμε στα χρόνια λειτουργίας του τμήματος. Για την πολύ παλιά εποχή πάντως, σημειώσαμε από αρχειακό βιβλίο το όνομα του Γιουγκοσλάβου προπονητή Απόστολου Άντζιους, ο οποίος αναφέρεται ως νικητής του τουρνουά πινγκ πονγκ της Πόλης το 1941. Ο ίδιος έπαιζε και μπάσκετ στα Ταταύλα και γενικά διακρινόταν και σε άλλα αθλήματα.

Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΣ

Στη συζήτηση μπαίνει και ο δημοσιογράφος Μιχάλης Βασιλειάδης, εκδότης της ομογενειακής εφημερίδας «Απογευματινή», η οποία ιδρύθηκε το 1925 και είναι στον 92^ο χρόνο της ζωής της! Βαθύς γνωστής επίσης, της ιστορίας των Ταταούλων μάς λέει ότι κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ο σύλλογος «νέκρωσε» διότι συρρικνώθηκε απότομα ο ελληνορθόδοξος πληθυσμός στην Κωνσταντινούπολη. Μέσα σε 18 μήνες από τους 90.000 και πλέον Έλληνες ο αριθμός έπεσε σε λιγότερο από 30.000. Οι ομογενείς εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και μετά από την εισβολή στην Κύπρο τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Και σκεφτείτε ότι «σε αντίθεση με τα άλλα προάστια της Κωνσταντινούπολης τα Ταταύλα είχαν αμιγώς ελληνικό πληθυσμό, ενώ στα χρόνια πριν από το 1740 ήταν η δεύτερη σε δύναμη και δραστηριότητα κοινότητα μετά από εκείνη του Σταυροδρομίου», όπως ενημερωνόμαστε από παλιότερη ιστορική αναφορά στον σύλλογο. Σήμερα υπολογίζεται ότι στην Πόλη ζουν μόλις 600 ελληνικές οικογένειες. Η εφημερίδα «Απογευματινή» πουλάει σε μέσο όρο ένα φύλλο για κάθε οικογένεια, όμως τη δεκαετία του ’20 και του ’30 έδινε 35.000 φύλλα!

Το 1930 προστέθηκε στον τίτλο του σωματείου το όνομα Κουρτουλούς. Λέγεται ότι αυτό συνέβη με αφορμή καταστροφική πυρκαγιά στην Πόλη εκείνη τη χρονιά, πυρκαγιά η οποία είχε φτάσει μέχρι το Φανάρι. Η συνοικία Ταταύλα ονομάστηκε Κουρτουλούς, που σημαίνει «λυτρωμός». Πριν από τα σκαλοπάτια στην είσοδο των εγκαταστάσεων είναι χαραγμένα τα αρχικά Α.Σ.Τ.. Σήμερα ο Α.Σ. Ταταούλων καλλιεργεί μπάσκετ και βόλεϊ. Στο μπάσκετ μάλιστα, έχει 7 αγωνιστικές ομάδες συν μία βετεράνων. 

ΣΕ ΜΕΣΟΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ       

Η πρώτη διάκριση από αθλητές του συλλόγου σε μεγάλη διοργάνωση ήρθε το 1906. Ήταν στους Μεσοολυμπιακούς Αγώνες, στην Αθήνα, όπου ο Γεώργιος Αλιμπράντης και ο Νικόλαος Αλιμπράντης στεφανώθηκαν στην αναρρίχηση επί κάλου (γυμναστική). Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα της εποχής ήταν αθλητές του σωματείου «Ταταύλα-Ηρακλής» και εκπροσωπούσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εννοείται ότι στα γραφεία υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα και φωτογραφίες που παραπέμπουν σ’ εκείνη την ιστορική επιτυχία ακόμα και στον τοίχο δίπλα στις σκάλες.

Δεξιά μπαίνοντας στην εγκατάσταση είναι η γραμματεία και στο βάθος ένα κλειστό γυμναστήριο. Βρεθήκαμε επίσης, στο θεατράκι, στα αποδυτήρια των αθλητών, αλλά και στην  πίσω πλευρά των εγκαταστάσεων όπου υπάρχει γήπεδο τένις. Τα Ταταύλα δεν είχαν μόνο αθλήματα, αλλά και καλλιτεχνικό τμήμα. Άλλωστε, στη μακρόχρονη πορεία τους ανέπτυξαν παράλληλα και πλούσια κοινωνική και καλλιτεχνική δράση κι εκτός από αξιόλογους αθλητές ανέδειξαν καλλιτέχνες και ανθρώπους των γραμμάτων. Στην έδρα τους διοργάνωναν και διοργανώνουν συχνά θεατρικές παραστάσεις και χορούς, που συναντούν μεγάλη ανταπόκριση από τους φίλους του σωματείου και άλλους επισκέπτες. Μαρμάρινες πλάκες και έγγραφα επαίνων θυμίζουν παλιά μέλη των διοικήσεων, όπως και όσους έχουν βοηθήσει στην ανακαίνιση των εγκαταστάσεων. Στην αίθουσα εκδηλώσεων για παράδειγμα, γίνεται ειδική μνεία για τη στήριξη από την Εκκλησιαστική Επιτροπή Διπλοκιονίου Μπεσίκτας τον Οκτώβριο του 2011. Ο Ντίνος Μπελαλίδης είναι και στην ενορία Μπεσίκτας της Κοιμήσεως Θεοτόκου. Μας είπαν ότι γενικά οι οικονομικοί πόροι στο σωματείο, πέρα από χρήματα της διοίκησης, προέρχονται βασικά από χορηγίες.

Κλείνουμε με το πώς φτάσαμε στην ίδρυση του σωματείου στην Αθήνα. Το τελειωτικό χτύπημα από τις τουρκικές αρχές προς την ομογένεια ήρθε το 1964. Μετά τους μαζικούς διωγμούς και τις καταστροφές πολλοί Έλληνες υπήκοοι εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και το 1968 οι Ταταυλιανοί, που βρίσκονταν στην πρωτεύουσα, ίδρυσαν τον Α.Ο. Ταταύλα. Συνεχίζουν έτσι την αθλητική δραστηριότητα στη Μητέρα Πατρίδα και συσπειρώνουν γύρω από το βαρύ όνομα όλη την ομογένεια της Κωνσταντινούπολης. Τη δεκαετία του ’70 γίνεται δεκτή πρόταση από παράγοντες του Α.Σ. Πέρα και τα δύο σωματεία συγχωνεύονται. Άλλαξαν μάλιστα και τα χρώματα του σωματείου και για χάρη του Α.Ο. Πέρα Ταταύλα γίνονται πορτοκαλί και μαύρο από το κλασικό μαύρο και κόκκινο (άλλαξαν βέβαια και τα χρώματα του Πέρα). Το 1983 το σωματείο ξαναπήρε το ιστορικό του όνομα και προς μεγάλη χαρά και των φίλων της επιτραπέζιας αντισφαίρισης πρωταγωνιστεί παραδοσιακά στον χώρο.